داکتها بخش ضروری از تاسیسات الکتریکی و پسیو شبکه و… هستند. آن‌ها به طور قابل توجهی بر جنبه‌های ایمنی، عملکرد، نگهداری و مدیریت یک سیستم کابل‌کشی تاثیر می‌گذارند. اما، دقیقا داکت چیست و استفاده از آن چه مزایایی دارد؟ انواع مختلف داکت و بهترین برندهای آن چیست؟ در هنگام خرید داکت باید به چه نکاتی توجه کرد؟ اگر می‌خواهید پاسخ این سوالات را بدانید در ادامه همراه ما باشید.
داکت چیست؟
داکتها، کانال‌ها یا به عبارتی محفظههایی هستند که عموماً از جنس پلاستیک (pvc) تشکیل شده‌اند ولی با جنس فلز و فایبرگلاس نیز موجود هستند. آن‌ها معمولاً یک درب کشویی دارند که امکان قرار دادن و دسترسی به سیم‌ها/کابلها را فراهم می‌نماید و با استفاده از چسب‌ها یا اتصال دهنده‌های رزوه‌ای مثل: پیچ یا پرچ نصب می‌شوند.
داکتها به سازماندهی، محافظت، مسیریابی سیم‌و‌کابل‌ها در یک محیط خاص کمک می‌کنند. به طور معمول در محیطهای مختلفی مانند: صنایع، مراکز داده، فضاهای تجاری و ساختمان‌های مسکونی به کار می‌روند.
کاربرد داکت
خب بالاتر برایتان گفتیم که داکت چیست، اما چه کاربردی دارد؟
- ساختمان‌های اداری، تجاری و مسکونی: داکتها به طور گسترده در ساختمان‌های اداری و تجاری مانند: دفاتر، فروشگاه‌ها و هتل‌ها و استفاده می‌شوند. ظاهری شیک را ایجاد می‌کنند در حالی که انواعی از کابلها را در خود جای می‌دهند.
- اماکن صنعتی: در کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و انبارها، داکتها و تراکینگ‌ها نقش حیاتی در مدیریت شبکه گسترده‌ای از کابل‌های برقی و کنترلی ایفا می‌کنند و اطمینان از عملکرد صحیح و ایمنی را فراهم می‌نمایند.
- مراکز داده: دیتاسنترها برای حفظ سازماندهی کابل، جلوگیری از گرم شدن زیاد و تسهیل در تعمیرات سریع، از داکتها استفاده می‌کنند. مدیریت صحیح کابل در محیطهای پر از داده بسیار حائز اهمیت است.
- اماکن بهداشتی: بیمارستان‌ها و اماکن پزشکی برای مدیریت سیستم‌های برق پیچیده از داکتها و تراکینگ‌ها استفاده می‌کنند تا تامین برق بی‌وقفه به تجهیزات و دستگاه‌های پزشکی اساسی را تضمین نمایند.
- زیرساخت‌های حمل و نقل: داکتها همچنین در پروژه‌های حمل و نقل مانند: فرودگاه‌ها و ایستگاه‌های راه‌آهن کاربرد دارند. آن‌ها کابل‌های تجهیزات مختلف را در خود حفظ می‌کنند.
مطالعه بیشتر: انواع تجهیزات شبکه چیست؟
Simple duct (داکت ساده)
انواع داکت
داکتها در انواع و طراحی‌های مختلفی وجود دارند. در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.
داکت ساده
داکت ساده در میان انواع داکت چیست؟ یک نوع داکت یا محفظه است که برای سازماندهی و محافظت از کابلها و سیم‌ها استفاده می‌شود. این داکت به دلیل ظاهر ساده‌ای که دارد، جایگاه ویژه‌ای در بازار به خود اختصاص داده و بیشترین فروش را در بین داکتها دارد. از جمله ویژگی‌های آن می‌توان به پهنای بدنه‌اش اشاره کرد که به شما امکان می‌دهد که کابلها را به راحتی داخل آن قرار دهید و میزان نویز را کاهش دهید.
همچنین، داکت ساده، نسبت به داکتهای دیگر حجم بیشتری از کابلها را در خود جای می‌دهد و در عین حال کیفیت و کارایی مشابهی دارد. از لحاظ قیمت نیز، به دلیل ظاهر ساده‌اش، با قیمت کمتری نسبت به انواع دیگر، به فروش می‌رسد.
داکت پارتیشن دار
بر خلاف داکت ساده، داکتهای پارتیشن دار با استفاده از صفحات پارتیشن‌بندی شده‌اند. به کمک این پارتیشن‌ها، امکان جدا کردن کابلها به بخش‌های مجزا فراهم می‌شود که این امر منجر به کاهش نویز کابلها می‌گردد. داکت پارتیشن‌دار معمولاً در محیط‌هایی استفاده می‌شود که نیاز به جداسازی و مدیریت دقیق کابلها دارند، مانند: ساختمان‌های اداری، کارخانه‌ها و دیتا سنتر.
(Partition duct) داکت پارتیشن دار
داکت شیاردار
یکی از پرمصرف‌ترین داکتها در کشور می‌باشد. در ادامه برایتان خواهیم گفت که نوع شیاردار داکت چیست و چه ویژگی آن را پرطرفدار کرده است. داکت شیاردارد به خاطر داشتن شیارها روی سطح آن شناخته می‌شود. این شیارها به منظور جلوگیری از داغ شدن سیم‌ها عمل می‌کنند و همچنین جریان هوا را در داکت عبور می‌دهند. از این نوع بیشتر در تابلوهای برق فشار قوی و فشار ضعیف استفاده می‌شود. داکتهای شیاردار دارای درب‌های قفل‌شونده با استحکام بالا هستند و از این طریق می‌توانند بدون مشکل حجم بالای کابلها را در خود حفظ نمایند.
Grooved duct (داکت شیاردار)
داکت قرنیزی
در بین داکتها، نوع دیگری به نام داکت قرنیزی وجود دارد. این داکت، دارای ظاهری زیبا و متفاوت بوده و شبیه به قرنیز است. در حاشیه دیوار، برای قرار دادن سیم‌ها و کابل‌های مختلف نصب می‌شود. علاوه بر استفاده به منظور سازماندهی و نصب کابلها، دارای ویژگی‌های ایمنی نیز هست. به دلیل ساختار و مواد استفاده شده در تولید آن، می‌تواند محافظتی مناسب در برابر آتش‌سوزی و حتی نفوذ آب فراهم کند.
داکت قرنیزی همچنین در تزیین و زیبایی فضا نقش بسیار مهمی دارد. به‌خاطر این ویژگی‌ها، در طراحی داخلی ساختمان‌ها هم به جای قرنیز و هم برای حفظ و مدیریت کابلها، مورد استفاده قرار میگیرد.
Cornice duct (داکت قرنیزی)
داکت کف خواب
نوع کف خواب داکت چیست؟ داکت زمینی یا کف خواب، برای کابل کشی بر روی سطح زمین استفاده می‌شود. این داکت به شکلی طراحی شده است که امکان نصب کابلها به صورت پنهانی روی سطح زمین را فراهم میکند. به‌طور معمول، این داکت در محیط‌هایی که نیاز به پنهان کردن کابلها دارند، مانند دفاتر، مغازه‌ها و ساختمان‌های تجاری به کار می‌رود.
در انتخاب داکت کف خواب لازم است حتما چند ویژگی مورد توجه قرار گیرد. اولین گزینه مهمی که باید در نظر گرفته شود، قابلیت قفل شدن درب‌های داکت می‌باشد. این ویژگی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا ممکن است با برخورد اجسام، درب داکت باز شده و کابلها از داخل آن خارج شوند. همچنین، برای استحکام بیشتر، داکت کف خواب باید توانایی تحمل فشار و وزن افراد را داشته باشد.
در برخی از برندهای داکت کف خواب، قابلیت رنگ پذیری نیز وجود دارد. این ویژگی به شما امکان می‌دهد تا داکت را با طراحی داخلی فضا و متریال کف سازی هماهنگ کنید و به شکلی زیبا و منسجم در فضا جای دهید.
Floor duct (داکت کف خواب یا زمینی)
داکت کمانی
داکت کمانی نیز همانند نوع کف خواب، برای نصب روی سطح زمین استفاده می‌شود. درب آن به شکل منحنی و نیم‌گرد است تا مانع از عبور راحت افراد و اشیا شود. شبیه داکت ساده می‌باشد اما در مقایسه با آن، داکت کمانی دارای ساختاری منحصر‌به‌فرد بوده که امکان انعطاف در تغییر مسیر کابلها را فراهم میکند. این داکت، پارتیشن بندی برای تفکیک سیم‌ها ندارد.
داکت نوع کمانی
داکت رایزر
در مقابل داکتهای دیگر، داکت رایزر کاملا متفاوت می‌باشد. این داکت، فضایی عمودی است که برای نصب لولههای آب، فاضلاب و گاز در ساختمان‌ها استفاده می‌شود. این فضاها طراحی می‌شوند تا در هنگام تعمیرات و نگهداری، دسترسی به لولههای رایزر راحت باشد. ابعاد و طراحی داکت رایزر بر اساس تعداد واحد‌ها و لولههای مورد نیاز ساختمان تعیین می‌گردد.
تفاوت ترانکینگ و داکت چیست؟
ترانکینگ چیست؟ تفاوت اصلی بین ترانکینگ و داکت در استفاده و کاربرد آن‌ها است. هر دو ابزار به منظور مدیریت و نگهداری کابلها استفاده می‌شوند، اما با محیط‌ها و نیازهای مختلفی سازگاری دارند.
ترانکینگ یک سیستم مدیریت کابل است که معمولاً در محیط‌هایی با ترافیک کابل بالا، همچون: دیتاسنترها و سازمان‌های بزرگ و کارخانه‌های صنعتی استفاده می‌شود. این سیستم‌ها معمولاً شبکه‌های بزرگی از کابلها را در خود جای می‌دهند و قابلیت اضافه کردن و حذف کابلها را فراهم می‌نمایند. همچنین، روی ترانکینگ‌ها امکان افزودن انواع کلید و پریز وجود دارد.
در مقابل، داکتها در محیطهای کوچکتر و محلی، برای مدیریت و نگهداری کابلها استفاده می‌شوند. آن‌ها عموماً برای کابل‌های خاصی مانند: برق، داده یا صوتی به کار می‌روند. امکان قرار دادن کلید و پریز روی آن‌ها وجود ندارد.
مزایای استفاده از داکت چیست؟
- مدیریت کابل: استفاده از داکت، یک راه حل منظم و سازمان یافته برای مسیریابی و مدیریت سیم‌ها و کابلها ارائه می‌دهد. این کمک میکند تا از بی نظم شدن کابلها جلوگیری شود و در صورت نیاز شناسایی و دسترسی به سیم‌های خاص را آسان‌تر میکند.
- حفاظت: داکت، از سیم‌ها و کابلها در برابر آسیب فیزیکی احتمالی و قرار گرفتن در معرض عناصر محیطی، مانند: گردوغبار، رطوبت و مواد شیمیایی محافظت میکند. این خطر ساییدگی و پارگی را کاهش می‌دهد و طول عمر و قابلیت اطمینان سیستم سیم کشی را تضمین می‌نماید.
- ایمنی: با نگه داشتن کابلها در داخل یک داکت محافظ، خطر تماس تصادفی با سیم‌های برق به حداقل می‌رسد و احتمال شوک الکتریکی و سایر خطرات ایمنی کاهش می‌یابد.
- انطباق و مقررات: بسیاری از صنایع و قوانین ساختمان دارای الزامات خاصی برای مدیریت کابل و حفاظت هستند. استفاده از داکت که با این استانداردها مطابقت دارد به اطمینان از انطباق کمک میکند و ممکن است برای گذراندن بازرسی‌ها لازم باشد.
- دسترسی و نگهداری آسان: همچنین داکت، امکان دسترسی آسان به کابلها را در هنگام عیب یابی فراهم کرده و مکان یابی و رفع مشکلات احتمالی را ساده‌تر میکند. تعمیر و نگهداری و ارتقاء معمول را بدون ایجاد مزاحمت در کل سیستم سیم کشی تسهیل می‌نماید.
نوعی داکت رایزر ساختمان
بهترین برندهای داکت
انواع داکتها در برندهای متفاوتی تولید و در بازار عرضه می‌شوند. مهم است برندی انتخاب شود که کیفیت و قابلیت خوبی فراهم کرده و خیال ما را از بابت مدیریت و نگهداری سیم‌و‌کابل‌ها راحت کند. در این بین 4 برند: البرز، دانوب، سوپیتا و دودمان جزو شناخته شده‌ترین و بهترین برندهای داکت هستند.
نکات مهم خرید داکت
بالاتر با انواع مختلف داکت آشنا شدید و حالا تفاوت بین آن‌ها را به خوبی می‌دانید. همچنین برایتان چند برند معتبر و معروف را گفتیم که کار برای شما در هنگام تهیه داکت راحت‌تر باشد. با این حال لازم است چند نکته زیر را حتما قبل از خرید داکت مورد توجه قرار دهید.
- تعیین نیازهای شبکه
- انتخاب داکت با جنس و کیفیت مناسب
- اطمینان از سازگاری با سیستم شبکه
- انتخاب داکتی که نصب و نگهداری آسانی داشته باشد
- اطمینان از مطابقت با استانداردها و رهنمودهای ایمنی
- مقایسه قیمت و کیفیت به منظور انتخاب بهترین گزینه بر اساس بودجه
سخن پایانی
داکت چیست؟ همان طور که در طول این مطلب متوجه شدیم، داکتها نقشی اساسی در حفظ ایمنی، یکپارچگی و کارایی یک سیستم کابل کشی دارند. آن‌ها حفاظت، سازماندهی و تعمیر و نگهداری سیم‌کشی را ساده‌تر می‌کنند. در انواع مختلف با طراحی متفاوت و عموماً از جنس پلاستیک وجود دارند. استفاده از داکتها، مزیت‌های زیادی دارد اما کلید بهره‌مندی از این مزایا در انتخاب صحیح داکت و رعایت شیوه‌های نصب و نگهداری مناسب آن، نهفته است.
فناوران آتیه گئومات
سوالات متداول
- داکت چیست و چه کاربردی دارد؟
داکتها محفظههایی با جنس فلز، فایبرگلاس و عموماً pvc هستند که به منظور مدیریت و محافظت از انواع سیم‌و‌کابل‌ها در محیطهای مختلف، مورد استفاده قرار میگیرند.
- انواع داکت چیست؟
داکت ساده، شیاردار، پارتیشن دار، قرنیزی، کف خواب، کمانی و رایزر از انواع مختلف داکت هستند.
- فرق بین داکت رایزر با انواع دیگر داکتها چیست؟
داکت رایزر در واقع فضایی عمودی و ساخته شده در ساختمانهاست که برای عبور انواع لولههای آب، فاضلاب و گاز مورد استفاده قرار میگیرد. وجود این فضا، کار را برای تعمیرات، نگهداری و دسترسی به لولههای رایزر راحت میکند.