راهنما جامع انواع دوربین مداربسته + مزایا و معایب

امنیت یک مقوله بسیار ضروری و مهم در تمامی حوزه‌های زندگی و کار مردم است و در گرو تمام مسائلی است که جان و مال آن‌ها را تهدید می‌کند. انواع جرائم که ناشی از عدم امنیت است امروزه به یکی از حادترین و شایع‌ترین مشکلات جامعه تبدیل شده است. 

برای حفظ امنیت مکان‌های مختلف از روش‌های متنوعی استفاده می‌شود، اما امروزه می‌توان گفت بهترین، شایع‌ترین، مطمئن‌ترین و به‌صرفه‌ترین روش جلوگیری از جرائم علی‌الخصوص سرقت و دزدی استفاده از دوربین مداربسته است. این دوربین‌ها می‌توانند به صورت ۲۴ساعته تمام محیط‌های تحت پوشش خود را زیر کنترل داشته باشند و هرگونه جرمی که اتفاق می‌افتد را ثبت و ضبط کنند.

تاریخچه دوربین مداربسته در ایران

تاریخچه دوربین مداربسته در ایران چندان قدیمی نیست، با وجود اینکه سرعت بروز شدن و هماهنگ شدن در تکنولوژی و فناوری در ایران با دنیا افزایش چشم‌گیری داشته ولی معمولاً کشور ایران از تمامی فناوری‌های روز دنیا با تأخیری چند ساله بهره برداری و استفاده می‌کند و در مورد دوربین مداربسته نیز این امر کاملاً صادق است؛

با در نظر گرفتن شرایط اجتماعی و نیاز مبرم به تأمین امنیت، نظارت تصویری و همچنین بالا رفتن آگاهی و دانش مردم استفاده از این سیستم امنیتی به سرعت همه‌گیر شده است. در دو دهه اخیر استفاده از دوربین‌های مداربسته در نقاط مختلف کشور بسیار رواج پیدا کرده است به‌گونه‌ای که امروزه تقریباً تمام محیط‌های مسکونی (برای کنترل و نظارت بر کودکان)، محیط‌های عمومی، محیط‌های آموزشی و اداری و سایر ارگان‌ها از این سیستم‌ها استفاده می‌کنند.

دوربین نظارتی مداربسته CCTV چیست؟

دوربین مداربسته یا CCTV، که خلاصه شده عبارت انگلیسی Closed Circuit Television است، در واقع تعریفی از یک سیستم تلویزیونی است که در آن سیگنال‌ها به‌صورت عمومی توزیع نشده و تحت نظارت هستند. دلیل این‌که به این سیستم‌ها مداربسته گفته می‌شود این است که در دوربین‌های مداربسته به غیر از دستگاه مرکزی ضبط یا نمایش، هیچ دستگاه یا فرد دیگری توانایی مشاهده یا ضبط تصاویر را نخواهد داشت.

کاربرد و مزایای دوربین‌های مدار بسته

سیستم‌های نظارت تلویزیونی مدار بسته برای اولین بار در سال ۱۹۴۲ و درجریان فرایند تولید موشک‌های فاو ۲ آلمان توسط شرکت زیمنسبکار گرفته شدند. استفاده دیگری از دوربین مدار بسته برای اولین بار در سال ۱۹۶۸ در ایالات متحده آمریکا، شهر نیویورک، برای مبارزه با جرم و جنایت بود.

امروزه از این سامانه‌ها برای حفاظت و نظارت از محیط‌هایی استفاده می‌شوند که نیاز به کنترل دارند مثل : اماکن مهم، اماکن پرتردد و پرخطر، موزه‌ها، فروشگاه‌ها، زندان‌ها، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های مترو و راه آهن، بیمارستان ها، مدارس، ساختمانهای مسکونی، کارخانه ها و مراکز صنعتی، مراکز خرید، اتوبانها و… از جمله مراکز و محیط هایی هستند که با نصب دوربین مدار بسته به کنترل و نظارت تصویری دقیق تری دست یافته اند.

کاربرد اصلی و عمده دوربین‌های مداربسته در سیستم‌های حفاظتی است اما کاربردهای آن به سیستم‌های حفاظتی محدود نبوده و از آن فراتر می‌رود

کاربردهایی از قبیل کاربردهای پلیسی ، نظامی، فضایی ،صنعتی ، کنترل ترافیک ، ارتباطات ویدیویی، و تصویر برداری نامحسوس.

کاربرد دوربین مداربسته برای امور جنایی و جلوگیری از ارتکاب جرایم

کاربرد دوربین‌های مداربسته در جلوگیری از ارتکاب جرایم بسیار وسیع است. از جلوگیری از جرایم رانندگی تا جرایم جنایی. استفاده نامحسوس از دوربین‌های مخفی نیز بسیار رواج یافته است. بطور مثال می توان به دوربین‌های دستگاه های خود پرداز اشاره کرد که برای شناسایی جرایمی چون وارد کردن تصادفی رمز کارت اعتباری کاربرد دارد.

 دوربین مداربسته جهت کنترل ترافیک

امروزه در اکثر کشورهای جهان از دوربین‌های مداربسته برای کنترل ترافیک وسایل نقلیه در سطح گسترده ای استفاده می شود. از جمله کنترل میزان ترافیک در خیابان ها و ارسال اطلاعات توسط GPS به رانندگانی که قصد عبور از مسیر آن خیابان ها را دارند.تحت نظارت قراردادن تصادفات و شناسایی جرایم رانندگی حداقل کاربرد های دوربین مداربسته در کنترل وسایل نقلیه هستند. شناسایی اتوماتیک پلاک خودروها از جمله آخرین دستاورد های دوربین‌های مداربسته در این بخش می باشند.

دوربین مداربسته برای فرایندهای صنعتی

در کارخانجات صنعتی نیز از دوربین‌های مداربسته در محل ها یا مراحلی از کار که حضور فیزیکی انسان خطرناک،دشوار یا حتی غیر ممکن است نیز بهره گرفته می شود. در کارخانجاتی مثل کارخانجات شیمیایی یا نیروگاه های هسته ای.در مراکز صنعتی استفاده از دوربین‌های اسکن خط تولید و دوربین‌های حرارتی رواج زیادی دارد.

دوربین مداربسته جهت ایمنی حمل و نقل

در نقل و انتقلات عمومی از دوربین مداربسته برای جلوگیری از حوادثی که ممکن است در اثر خارج از دید بودن محل صورت بگیرد استفاده می شود. بطور مثال در متروها از دوربین مداربسته برای کنترل درهای ورود و خروج مسافران به منظور اطمینان از اینکه مسافر از در عبور کرده است و یا موارد مشابه آن در اتوبوس ها و قطارهای شهری.

دوربین مداربسته در نیروگاه‌ها

خطراتی چون آسیب به نیروگاه برق ، پرسنل ، حملات تروریستی و دیگر خطرات امنیتی در نیروگاه های برق ، اهمیت و الزام استفاده از سیستم های نظارتی را افزایش داده است.با استفاده از این دوربین‌ها می توان دسترسی کارمندان به نواحی غیرمجاز، پروتکل های ایمنی ، عملکرد سایت ، جریانات برق ، حملات احتمالی و دیگر جرایم را کنترل نمود.

طبقه‌بندی دوربین‌های مداربسته براساس تکنولوژی ساخت

امروزه با وجود اینکه اهمیت نظارت کردن بر تصاویر به سمت انتقال تصاویر (ویدئو) بر بستر شبکه و IP متمرکز شده و سوق پیدا کرده است، اما طراحی دوربین‌های مداربسته با دوربین‌های آنالوگ، هنوز هم می‌تواند برای کاربردهای نظارتی زیادی بسیار کارآمد و مؤثر باشد، به ویژه برای کاربردهایی که بودجه و هزینه‌های آن حائز اهمیت است.

دوربین مداربسته در مدل‌ها و شکل‌های مختلفی در دسترس مردم قرار دارد اما به صورت کلی این دوربین‌ها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:

دوربین آنالوگ:

به دوربینی که تصاویر را از طریق سیگنال ویدئویی منتقل کند دوربین آنالوگ گفته می‌شود. دوربین‌های مداربسته آنالوگ به صورت کلی از بدنه، لنز، برد آنالیز، تولید تصویر و کابل ارتباطی تشکیل شده­اند. در کلیه دوربین‌های مداربسته تصویر یا نور تابیده شده به طرف دوربین توسط لنز که مانند یک منشور عمل می‌کند به سطح حسگر تابیده شده و توسط حسگر به چارتی از ولتاژ تبدیل می‌شود. چارت ولتاژ توسط پردازنده به سیگنال ویدئویی تبدیل شده و این سیگنال در نمایشگر به نمایش در می‌آید.

با دوربین‌های امنیتی مدار بسته مرسوم (آنالوگ)، سیگنال ویدیویی برای مشاهده موضعی تصاویر از یک اتاق مانیتورینگ مرکزی به شکل آنالوگ پردازش و منتقل می‌شود. اما این به این معنا نیست که نمی توانید از دوربین‌های آنالوگ در یک محیط نظارتی تحت شبکه استفاده کنید.

دوربین دیجیتال:

دوربین دیجیتال نیز شبیه به دوربین آنالوگ است و تنها تفاوت آن‌ها در بخش پردازنده است. در دوربین دیجیتال پردازنده به جای تولید سیگنال ویدئویی، پکت­های قابل ارسال از طریق شبکه را تولید می‌کند.

دوربین مداربسته تحت شبکه یا IP:

بعد از دوربین‌های آنالوگ و HD، دوربین‌های مدار بسته تحت شبکه یا IP با تکنولوژی ساخت متفاوت وارد بازار شدند که بستری کاملاً متفاوت از لحاظ تجهیزات و کابل مورد استفاده برای نصب و انتقال اطلاعات با نوع قدیمی آنالوگ داشتند.

دوربین‌های مداربسته تحت شبکه دوربینی دیجیتال است که می‌تواند از طریق یک شبکه کامپیوتری یا اتصال پهن‌باند، داده‌ها را ارسال و دریافت کند. اکثر دوربین‌های مداربسته با این قابلیت را وِب‌کَم می‌نامند. زمانیکه صحبت از دوربین‌های خاص باشد نام رایج آنها ” دوربین آِ.پی” یا ” نِت‌کَم” است.

استفاده از انکودرها و رمزگذارهای ویدیویی تحت شبکه (IP video encoders) و نیز تجهیزات دیگری مانند دستگاه های ضبط تصویر دیجیتال و DVR(Digital Video Recorders) های هیبرید(چندگانه)، امکان به کارگیری دوربین‌های آنالوگ موجود را زمانی که تصمیم به ورود به دنیای نظارت تصویری دیجیتال گرفتید فراهم می آورد.

طبقه‌بندی دوربین‌های مداربسته براساس تفاوت ظاهری

دو دسته بندی اصلی دوربین‌های مدار بسته، دوربین‌های ثابت (fixed cameras) و دوربین‌های متحرک (Pan/tilt/zoom) هستند. نوع دوم به دوربین‌های PTZ نیز معروف هستند که می توانند در جهت افقی و عمودی حرکت نموده و بر روی سوژه مورد نظر برای وضوح و تشخیص بهتر و پوشش ناحیه وسیع تر زوم نمایند.

دوربین‌های مداربسته از لحاظ شکل ظاهری به انواع بولت (bullet)، دام (dome)، اسپیددام (speeddome) یا PTZ، فیش آی (fisheye) یا چشم ماهی، مینیاتوری یا مخفی و حرارتی (thermal) تقسیم می‌شوند که در ادامه هرکدام را به اختصار توضیح خواهیم داد.

دوربین دام

نوع طراحی این دوربین‌ها باعث شده تا به صورت بالقوه برای محیط های مسقف استفاده شوند. دوربین‌های دام عموما کاربردهای غیر صنعتی دارند. بدنه این دوربین‌ها معمولا مقاومت زیادی در برابر شرایط بد آب و هوایی ندارد بنابراین بهتر است از این نوع از دوربین‌ها در محیطهای داخلی اداری، تجاری یا مسکونی استفاده شود.

دوربین مداربسته اسپیددام یا PTZ

دوربین‌های مدار بسته اسپید دام یا PTZ قابلیت زوم بالا، چرخش افقی ۳۶۰ درجه و چرخش عمودی ۱۸۰ درجه هستند. عبارت PTZ مخفف Pan (چرخش افقی)، Tilt (چرخش عمودی) و Zoom (بزرگنمایی) می‌باشد.

دوربین‌های Speed Dome معمولا در فضاهای وسیع و بیرونی مانند چهارراه‌ها، میادین شهرها، پارکینگ‌ها، سالن‌های ورزشی، استادیوم‌ها و… نصب می‌شوند و دارای تکنولوژی‌های خاصی مانند ردگیری، دنبال کردن سوژه، تشخیص حرکت و… می‌باشند.

دوربین‌های مدار بسته اسپید دام از دسته دوربین‌های چرخشی هستند که قابلیت چرخش و زوم از راه دور را دارند و این امکان این را دارند که تصاویر را در جهات مختلف ثبت کنند. شکل ظاهری آنها نیز مانند دوربین‌های دام معمولی به صورت نیم دایره ای بوده اما باید به این نکته نیز توجه نمود که تمام دوربین‌هایی که قابلیت چرخشی دارند از نوع اسپید دام نیستند.

دوربین مداربسته بولت

کلمه Bullet در زبان انگلیسی به معنای گلوله می‌باشد. به دوربین‌های استوانه‌ای شکل، دوربین مداربسته بولت گفته می‌شود. اکثر دوربین‌های مداربسته Bullet دارای بدنه‌ای از جنس فلز بوده، روی دیوار نصب شده و به دلیل شکل خاص کاور (به طور مثال داشتن سایبان) نسبت به دوربین‌های دام در مقابل بارش باران و برف نسبتا مقاوم‌تر هستند. با توجه به موارد ذکر شده دوربین‌های مداربسته بولت برای نصب در فضای خارجی مناسب‌تر هستند.

دوربین‌های صنعتی

استفاده از این دوربین در بازار ایران برخلاف نامش، منحصر به مصارف صنعتی نیست. نام اصلی این دوربین‌ها Body Camera می‌باشد و به شکل مکعب مستطیل هستند. به طور معمول قابلیت تعویض لنز برای این دوربین‌ها در نظر گرفته شده است و از آن‌ها بیشتر در جاهایی استفاده می شود که زوم یا فکوس خاصی مدنظر باشد.

با توجه به قابلیت نصب لنز Varifocal برای دوربین های مداربسته صنعتی، کیفیت تصویر نسبت به لنز ثابت بسیار مناسب تر است و این ویژگی عموماً در کاربردهای تخصصی تر از دوربین مداربسته مورد استفاده قرار می گیرد. متداول ترین کاربرد این دوربین ها برای مکان هایی است که نیاز به گرفتن تصویر در زاویه خیلی بسته با کیفیت بالا باشد.

دوربین‌های مداربسته صنعتی به طور معمول فاقد قابلیت دید در شب IR هستند. اما این دوربین مدار بسته با استفاده از سنسورهای قدرتمند و توانایی دریافت نور در لوکس نوری بسیار پایین، می تواند تصویر خیلی مناسبی از محیط کم نور ارائه دهد که با این قابلیت تصویر برداری در نور کم، عدم پشتیبانی این دوربین از دید در شب دلیلی برای استفاده نکردن از این نوع دوربین مداربسته در محیط های کم نور، باقی نمی گذارد.

دوربین مداربسته مینیاتوری و پین هول

دوربین‌های مدار بسته مینیاتوری یا پین هول به دلیل سایز کوچکشان کاربردهای خاصی دارند. به‌عنوان مثال در اماکنی که فضای کافی برای نصب دوربین مداربسته با اندازه معمولی وجود ندارد، از دوربین PinHole یا مینیاتوری استفاده می‌شود.

نصب دوربین پین هول یا مینیاتوری به‌عنوان دوربین مخفی

از این نوع دوربین‌ها معمولاً به‌عنوان دوربین مخفی نیز استفاده می‌شود. لازم به ذکر است نصب دوربین مخفی از لحاظ قانونی محدودیت داشته و جهت انجام این کار باید مجوزهای مربوطه را اخذ نمائید.

دوربین مداربسته حرارتی یا ترمال

دوربین‌های ترمال (Thermal) یا حرارتی همانطور که از نام‌شان پیداست، گرمای اشیاء موجود در محیط را تشخیص داده و هر دما را با رنگ خاصی نمایش می‌دهند. در این نوع دوربین‌های مدار بسته معمولاً اجسام گرم به‌ترتیب با رنگ‌های قرمز، نارنجی و زرد، و اجسام سردتر به‌ترتیب با رنگ‌های سبز، بنفش و آبی نمایش داده می‌شوند.

در اماکنی خاص نصب دوربین‌های مداربسته حرارتی کمک شایانی به شناسایی نفوذ غیر مجاز و افراد خرابکار و سارقین می‌کند.

دوربین مداربسته چشم ماهی یا Fish Eye

دوربین های مدار بسته FishEye یا چشم ماهی زاویه دید بالایی داشته و برای نظارت بر محیط‌های وسیع به‌کار می‌روند. دوربین‌های فیش آی معمولاً روی سقف نصب شده و تصویری پانورامیک با زاویه دید ۳۶۰ درجه ارائه می‌دهند.

نصب و راه‌اندازی دوربین های چشم ماهی آسان بوده و به‌دلیل پوشش وسیع، با کاهش تعداد دوربین‌های مداربسته مورد نیاز باعث کاهش هزینه‌ها می‌شوند. بدین ترتیب به‌جای نصب ۴ دوربین مداربسته معمولی مجزا، می‌توان همان محیط را با نصب یک دوربین فیش آی در مرکزیت، به‌طور کامل پوشش داد.

انواع دوربین مداربسته بر اساس محل نصب

دوربین مداربسته داخلی یا indoor

دوربین‌های مدار بسته ای که در فضاهای داخلی نصب می‌شوند با نام ایندور یا indoor شناخته می‌شوند. نصب دوربین مدار بسته ایندور علاوه بر تأمین امنیت، می‌تواند با هدف نظارت بر پرسنل و کارمندان، جلوگیری از نزاع، بررسی رفتار مشتریان در یک فروشگاه، آنالیز و بررسی پروسه‌های تحقیقاتی و غیره نیز باشد.
معمولاً در فضاهای مسقف مانند منزل، شرکت، دفتر کار و… از دوربین‌های مداربسته دام و چشم ماهی استفاده می‌شود.

دوربین مداربسته بیرونی یا outdoor

عبارت اوتدور یا outdoor نیز به دوربین‌های مدار بسته ای اطلاق می‌شود که در فضاهای خارجی و باز نصب می‌شوند. این دوربین‌های به‌دلیل این که تحت تأثیر آب و هوا و شرایط محیطی محل نصب بوده و در معرض باد، باران، تگرگ، طوفان و رعد و برق، سرما و گرمای شدید، نور خورشید و… هستند، لازم است که ویژگی‌های خاصی داشته و از مقاومت بالایی برخوردار باشند.

همچنین دوربین‌های مدار بسته خارجی باید طوری نصب شوند که در دسترس افراد خرابکار و سارقین وجود نداشته باشند. جدای از این، جهت به حداقل رساندن تأثیر عوامل خارجی و دریافت بهترین کیفیت تصویر در روز و شب، در نصب این نوع دوربین‌ها باید موارد خاصی که در مقاله زیر اشاره شده را رعایت کرد. معمولاً در فضاهای خارجی و باز باتوجه به نوع استفاده از دوربین‌های مداربسته بولت و اسپیددام یا PTZ استفاده می‌شود.

مزایا و معایب دوربین مداربسته

تکنولوژی مانند شمشیر دولبه است. درحالی که نوآوری و اختراعات در جهت رفاه حال ما هستند، در عین حال می‌توانند باعث بروز مشکلاتی شوند. اکثر افراد به‌درستی از این تکنولوژی‌ها استفاده می‌کنند اما معدود افرادی نیز هستند که جنبه سوء تکنولوژی را انتخاب و زندگی را برای مردم دشوار می‌کنند. دوربین مداربسته یکی از شگفتی‌های تکنولوژی مدرن است که می‌توان در منزل و محیط کار از آن‌ استفاده کرد. طی سال‌های اخیر به‌‌خاطر مزیت‌های زیاد، دوربین مداربسته به‌عنوان یک ابزار امنیتی محبوبیت زیادی یافته است. اما درست مثل هر نوآوری دیگر دوربین مداربسته نقاط ضعف مختص خود را دارد. از طرف دیگر مزیت‌های این تکنولوژی به مراتب بیشتر از معایب آن است. دوربین مداربسته به عنوان فناوری متحول کننده می‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای افرادی باشد که می‌خواهند از خانواده و دارایی‎های خود محافظت کنند. اگر به فکر نصب دوربین مداربسته در منزل یا محیط کار هستید اما در انجام آن تردید دارید، در این بخش به مزایا و معایب استفاده از دوربین مداربسته اشاره می‌کنیم:

• جلوگیری از ارتکاب جرم و سرقت
• ساده کردن نظارت
• داشتن مدرک و قابلیت استناد
• قضاوت درست برای رفع شبهات
• حفظ فیلم‌ها برای مدتی طولانی

اما در کنار مزایای دوربین‌ها، معایبی نیز برای آن‌ها وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• نقض حریم خصوصی
• هزینه‌ی بالا
• آسیب پذیری و خرابی
• دوربین‌های مدار بسته مانع سارقان نمی‌شوند

سیستم امنیت تصویری و مانیتورینگ گئومات

شرکت فناوران آتیه گئومات با داشتن تجربه قابل قبول در ارائه خدمات نظارتی، مانیتورینگ، نصب و راه اندازی سیستم نظارت تصویری و مانیتورینگ آمادگی کامل را برای مشاوره، راهنمایی، ارائه پیشنهادهای متنوع، ارائه مناسب‌ترین و بهترین راه‌حل‌ها داراست.

شرکت گئومات با تجربه خود در ارائه خدمات برای شرکت‌های دولتی و خصوصی، آزمایشگاه‌ها، مراکز تجاری و اداری، کارخانه‌ها و کارگاه‌ها صنعتی و تولیدی از انواع دوربین‌های با کیفیت دیجیتال و آنالوگ با مناسب‌ترین قیمت روز بهره می‌برد.

ضمانت و خدمات پس از فروش، نشانه‌گر کیفیت و تعهد شرکت فناوران آتیه گئومات در ارائه این خدمات است.

نتیجه‌گیری

در این مقاله با سیستم‌های نظارت تصویری و دوربین امنیتی مداربسته آشنا شدیم، در واقع سیستم‌های حفاظتی دوربین مدار بسته به سیستم‌هایی اطلاق می‌گردد که دارای یک چرخه و سیکل بسته‌ای برای قرار گرفتن یک‌سری تجهیزات در کنار هم برای دستیابی به یک هدف مشترک که همانا داشتن تصویری اختصاصی از محیط مورد نظرمان برای رصد هر چه مناسب‌تر فعالیت‌های پیرامون‌مان می‌باشد.

پیش از اینکه بخواهید تصمیم بگیرید آیا از دوربین مدار بسته استفاده کنید یا خیر بهتر است نسبت به عملکرد دوربین‌های مدار بسته، تفاوت‌هایشان و تکنولوژی‌های مختلفی که در آن‌ها وجود دارد به طور کامل آگاه شوید تا با توجه به نیازهایی که دارید بتوانید یک دوربین مدار بسته مناسب که با هزینه‌های شما نیز هماهنگ باشد تهیه کنید. همانطور که دیدید فواید استفاده از دوربین‌های مدار بسته نسبت به معایب آن بیشتر است اما باز هم استفاده از آن بستگی به شرایط شما و هزینه‌هایی که در نظر گرفته‌اید خواهد داشت.