IPv6، نسخه‌ی جدید پروتکل اینترنت (Internet Protocol) است که به منظور برطرف کردن مشکلات و محدودیت‌های IPv4 طراحی شده است. مهم‌ترین دلیل ارائه‌ی IPv6، کمبود تعداد آدرس‌های IPv4 بود که با رشد فزاینده‌ی اینترنت و تعداد دستگاه‌های متصل به شبکه، به سرعت در حال اتمام بود. IPv6 با افزایش قابل توجه تعداد آدرس‌های ممکن، امکانات و بهبودهای متعددی را به دنیای شبکه و اینترنت معرفی کرده است. در این مقاله به فرمت آدرس‌دهی IPv6، تفاوت‌ها و مزایای آن نسبت به IPv4، انواع آدرس‌دهی IPv6 و روش‌های پیدا کردن آدرس IPv6 خواهیم پرداخت. همراه ما باشید.
فرمت آدرس‌دهی IPv6
خوب است بدانید آدرس‌های IPv6 به شکل یک رشته‌ی 128 بیتی نمایش داده می‌شوند که به صورت 8 بخش 16 بیتی، هر کدام با 4 رقم هگزا دسیمال (Hexadecimal)، توسط کولون (:) از هم جدا شده‌اند. این فرمت جدید در مقایسه با آدرس‌های 32 بیتی IPv4، امکان ایجاد تعداد بسیار بیشتری از آدرس‌ها را فراهم می‌کند. به عنوان مثال، یک آدرس IPv6 به این شکل است: 2001:0db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334
بخش شبکه آدرس IPv6
در شبکه آدرس IPv6 مشابه IPv4، بخشی از آدرس برای شناسایی شبکه اختصاص داده می‌شود اما برخلاف IPv4، بخش شبکه در IPv6 به صورت خودکار بزرگ‌تر است. این امر به مقیاس‌پذیری شبکه کمک می‌کند. در IPv6 معمولاً اولین 64 بیت به بخش شبکه اختصاص دارد.
بخش میزبان آدرس IPv6
بخش میزبان در IPv6 نیز به بخش‌هایی از آدرس مربوط می‌شود که برای شناسایی دستگاه‌ها (یا میزبان‌ها) درون یک شبکه استفاده می‌شود. در این پروتکل، بخش میزبان 64 بیت از کل آدرس را شامل می‌شود و این امر امکان مدیریت تعداد بسیار زیادی از دستگاه‌ها را در هر شبکه فراهم می‌کند.
ipv6
وزن‌دهی اعداد باینری در IPv4
در IPv4، آدرس‌دهی به صورت 32 بیت انجام می‌شود که هر بیت می‌تواند مقدار 0 یا 1 داشته باشد. اعداد باینری که برای نشان دادن آدرس‌های IP استفاده می‌شوند به وزن‌های مختلفی اختصاص داده می‌شوند. هر بیت در این ساختار دارای یک وزن است که به ترتیب از چپ به راست افزایش می‌یابد. وزن‌دهی به صورت توانی از 2 است، به این صورت که بیت اول وزن 128 دارد، بیت دوم 64 و الی آخر. این وزن‌دهی به ما اجازه می‌دهد تا از ترکیب 32 بیت، 2^32 یا حدود 4.3 میلیارد آدرس ممکن ایجاد کنیم.
IPv4 چند تا آدرس را شامل می‌شود؟
همان‌طور که اشاره شد، IPv4 از یک سیستم آدرس‌دهی 32 بیتی استفاده می‌کند که تعداد کل آدرس‌های ممکن را به 2^32 می‌رساند. این بدان معناست که حداکثر 4.294.967.296 آدرس ممکن در IPv4 وجود دارد. این تعداد، در دهه‌های اولیه اینترنت کاملاً کافی بود، اما با رشد سریع دستگاه‌ها و کاربران، این تعداد آدرس‌ها به سرعت تمام گشت و نیاز به جایگزینی احساس شد.
اتصال اینترنت با IPv6
IPv6 به کاربران این امکان را می‌دهد که بدون محدودیت‌های ناشی از کمبود آدرس‌های IP، به اینترنت متصل شوند. هر دستگاه در IPv6 می‌تواند یک آدرس یکتا داشته باشد، بدون اینکه نیازی به ترجمه آدرس شبکه (NAT) باشد. این امر علاوه بر سادگی در مدیریت شبکه، امکان اتصال مستقیم و پایدارتر را فراهم می‌کند.
انواع آدرس‌دهی IPv6
IPv6 شامل انواع مختلفی از آدرس‌دهی است که هر یک برای اهداف خاصی استفاده می‌شود. در ادامه به دو نوع مهم از این آدرس‌ها اشاره می‌کنیم:
آدرس IP عمومی
آدرس‌های عمومی در IPv6 مشابه IPv4، برای شناسایی دستگاه‌ها در اینترنت استفاده می‌شوند. این آدرس‌ها توسط سازمان‌های مسئول آدرس‌دهی اینترنت (مانند IANA) تخصیص داده می‌شوند و دستگاه‌هایی که از این نوع آدرس‌ها استفاده می‌کنند، مستقیماً به اینترنت متصل می‌شوند.
آدرس IP خصوصی
آدرس‌های خصوصی در IPv6 برای استفاده در شبکه‌های محلی طراحی شده‌اند و مشابه آدرس‌های خصوصی در IPv4 (مانند 192.168.x.x) هستند. این آدرس‌ها در داخل یک شبکه‌ی محلی (LAN) به دستگاه‌ها اختصاص داده می‌شوند و در اینترنت معتبر نیستند. به این ترتیب، آدرس‌های خصوصی کمک می‌کنند تا دستگاه‌های بیشتری در یک شبکه بدون مصرف آدرس‌های عمومی مدیریت شوند.
تفاوت‌های میان آدرس‌دهی IPv4 و IPv6
بدون شک تفاوت‌هایی بین ipv4 و ipv6 وجود دارد که در این قسمت کاملا ان‌ها را زیر ذره بین قرار داده و مورد کنکاش قرار می‌دهیم.
تعداد بیت‌ها: مهم‌ترین تفاوت میان IPv4 و IPv6 در تعداد بیت‌های استفاده‌شده برای آدرس‌دهی است. IPv4 از 32 بیت و IPv6 از 128 بیت استفاده می‌کند.
تعداد آدرس‌ها: در IPv4 تنها 4.3 میلیارد آدرس ممکن است، در حالی که IPv6 با 128 بیت، تعداد آدرس‌های بسیار بیشتری ارائه می‌دهد.
فرمت نمایش: آدرس‌های IPv4 به صورت 4 بخش عددی جدا شده با نقطه (مثل 192.168.1.1) هستند، در حالی که آدرس‌های IPv6 به صورت هگزا دسیمال و با کولون جدا می‌شوند.
پیکربندی: IPv6 از قابلیت‌های پیشرفته‌تری نسبت به IPv4 در پیکربندی خودکار برخوردار است. به کمک فناوری پیکربندی خودکار بدون نیاز به سرور DHCP، دستگاه‌ها می‌توانند به‌صورت خودکار آدرس IP خود را دریافت و به شبکه متصل شوند. این امر سهولت بیشتری در مدیریت شبکه ایجاد می‌کند.
همچنین، یکی از ویژگی‌های مهم IPv6 امنیت آن است. این پروتکل دارای قابلیت IPsec است که به صورت پیش‌فرض برای احراز هویت، رمزنگاری و حفظ یکپارچگی داده‌ها در ارتباطات شبکه تعبیه شده است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود IPv6 علاوه بر افزایش تعداد آدرس‌ها، بهبودهایی در امنیت و کارایی شبکه ارائه دهد.
تفاوت ipv4 و ipv6
مزایای استفاده از پروتکل اینترنت نسخه 4
خوب است بدانید علیرغم محدودیت‌های IPv4، این پروتکل همچنان در بسیاری از نقاط جهان استفاده می‌شود و مزایای خاصی دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:
ساده‌تر بودن: از آن‌جایی که اکثر شبکه‌ها و دستگاه‌ها هنوز بر پایه IPv4 هستند، این پروتکل به دلیل سازگاری بیشتر با تجهیزات قدیمی‌تر، در بسیاری از مواقع انتخاب ساده‌تری است.
شبکه‌ی گسترده‌تر: IPv4 همچنان پروتکل پیش‌فرض برای بسیاری از سرویس‌دهندگان اینترنت و شبکه‌های سازمانی است که این امر دسترسی به خدمات را راحت‌تر می‌کند.
چگونه آدرس IPv6 خود را پیدا کنید؟
برای یافتن آدرس IPv6 خود در سیستم‌عامل‌های مختلف، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
ویندوز: روی منوی استارت کلیک کنید و “cmd” را تایپ کنید تا خط فرمان (Command Prompt) باز شود. دستور ipconfig را وارد کنید و به دنبال بخش “IPv6 Address” بگردید.
مک: به قسمت System Preferences بروید و روی Network کلیک کنید. سپس به تب “Advanced” رفته و در بخش TCP/IP، آدرس IPv6 خود را خواهید دید.
لینوکس: ترمینال را باز کرده و دستور ifconfig یا ip a را وارد کنید تا آدرس IPv6 نمایش داده شود.
پیدا کردن آدرس IPv6
نتیجه‌گیری
در این محتوا نکاتی را پیرامون ipv6 شرح داده‌ایم. اکنون می‌دانیم که IPv6 به عنوان جایگزین IPv4، با فراهم کردن تعداد زیادی آدرس و ویژگی‌های بهبود‌یافته، برای آینده‌ی شبکه‌های اینترنت طراحی شده است. این پروتکل نه تنها مشکل کمبود آدرس‌های IPv4 را حل می‌کند، بلکه امکانات امنیتی و پیکربندی بهتری نیز ارائه می‌دهد. آشنایی با تفاوت‌ها و مزایای IPv6 و نحوه‌ی استفاده از آن به مدیران شبکه و کاربران کمک می‌کند تا در دوران انتقال از IPv4 به IPv6، به درستی از این فناوری استفاده کنند.
منابع: